تهاتر چیست و دانستن چه قوانین و نکاتی پیرامون آن لازم است؟ در این مقاله قرار است به سؤالاتی پیرامون تهاتر و قوانین آن پاسخ دهیم و به بررسی دقیق و کامل قراردادهای تهاتر بپردازیم. اگر شما نیز در این مورد با سوال و یا ابهاماتی رو به رو هستید، تا انتهای این مقاله با ما همراه باشید و سوالات خود را در مورد تهاتر در پایین مقاله مطرح کنید.
گاهی اوقات جهت خرید محصولات مورد نیازمان بودجه و یا سرمایه کافی را نداریم، ولی ارائه محصولی جایگزین در قبال محصول خریداری شده امکان‌پذیر می‌باشد، این عمل نوعی معامله کالا به کالا نامیده می‌شود و در اصطلاح به آن تهاتر می‌گویند.
در ادامه معنی تهاتر را در فرهنگ لغات مختلف بررسی می‌کنیم:
فرهنگ فارسی:
معامله جنس با جنس، داد و ستد اجناس، معاوضه جنس بین دو کشور، معامله پایاپای
فرهنگ معین:
معامله جنس با جنس
فرهنگ عمید:
۱-(اقتصاد) عمل دو شخص یا دو دولت که طلب‌ها و وام‌هایی را به یکدیگر دارند برابر و پا به پا کنند و پول نقد به هم ندهند.
۲-داد و ستد جنسی و معاوضه جنس با جنس بین دو کشور به طور برابر که پولی به یکدیگر ندهند، معامله پایاپای
فرهنگستان زبان و ادب:
معامله پایاپای
لغت نامه دهخدا:
مبادله کالایی با کالایی دیگر
مترادف‌ها: تسویه، تهاتر، نقل و انتقال بانکی، داد و ستد کالا، معاوضه، معامله پایاپای
Dicker, barter, clearing
در این مقاله می‌خوانیم:
- تهاتر چیست؟
- انواع تهاتر
- تهاتر تحت چه شرایطی صورت می‌پذیرد؟
- شرایط قرارداد تهاتر
- فواید تهاتر
- معایب تهاتر
تهاتر چیست؟
به طور کلی تهاتر در لغت به معنای مبادله کالا به کالا، مبادله پایاپای، مساوات و برابر شدن بین طرفین معامله می‌باشد.
در اصطلاح فقه و حقوق نیز تهاتر عبارت است از لغو تعهد به دلیل بدهکار بودن دو طرف معامله به یگدیگر.
در قانون مدنی تهاتـر یکی از اسباب سقوط تعهدات به شمار می‌آید، که سبب می‌شود دو طرف معامله تعهد و بدهی به هم نداشته، و یا به عبارت دیگر تعهد متقابل که بر اساس آن یکی از طرفین معامله طلبکار و دیگری بدهکار است، ساقط شود.
تهاتر چیست
انواع تهاتر
طبق قانون تهاتر می تواند به روش‌های مختلف انجام شود، که از جمله آنها می توان به چند مورد زیر اشاره کرد:
تهاتـر قهری
طبق ماده ۲۹۵ قانون مدنی این نوع تهاتر بدون اینکه طرفین اعتراضی نمایند حاصل می‌شود، و یا به عبارت دیگر، تهاتـر قهری به حکم قانون صورت پذیرفته و اراده طرفین در آن نقشی ندارند؛ به این حالت تهاتر عقلی و یا قانونی نیز می‌گویند.
تهاتـر قراردادی یا اختیاری
در صورتی که هر دو طرف معامله شرایط تهاتـر قهری را نداشته باشند، در این صورت طرفین می‌توانند با توافق تهاتـر نمایند.
برای مثال در صورتی که هر دو دین از یک جنس نباشند یا از لحاظ مکانی و زمانی تفاوت داشته باشند، نمی‌توان به صورت قهری تهاتر کرد، بنابراین بایستی تهاتر قراردادی صورت پذیرد، که طرفین قرارداد شروط تهاتر را بین خود اعمال کرده و با توجه به قراردادهای موجود، تمام یا بخشی از بدهکاری خود را به این شکل پرداخت می‌کنند.
تهاتـر قراردادی یا اختیاری
تهاتـر قضایی
به تهاتـری گفته می‌شود که نتیجه آن با رأی قضایی ممکن و اثبات می‌گردد. در مواردی که در اصل دین یا میزان آن و یا در وجود شرایط نتیجه تهاتـر اختلاف باشد، با شکایت و یا تقاضای یکی از طرفین به دادگاه و در زمان ایجاد اختلاف بین دو طرف قرارداد صورت می‌گیرد و آن را باید خارج از حوزه تهاتر قانونی دانست، دادگاه پس از احراز شرایط، تهاتـر را اعلام می‌نماید.
تهاتـر قضایی
تهاتر ایقاعی
این حالت زمانی ایجاد می‌شود که یکی ازطرفین شرایط اصلی تهاتر را نداشته باشند. مثلا زمان پرداخت یکی از طرفین قرارداد حال حاضر و زمان پرداخت دیگری چند ماه آینده باشد، اما بدهکار دین آینده از زمان پرداختی خود بگذرد و زمان پرداخت هر دو بدهی، زمان حال بشود. در تهاتر ایقاعی، شرایط تهاتر به رضایت یکی از طرفین قرارداد بستگی دارد.
تهاتر ایقاعی
تهاتر تحت چه شرایطی صورت می‌پذیرد؟
اصولا تهاتر تحت شرایطی خاص صورت می‌پذیرد، که در ادامه به هر یک به تفصیل خواهیم پرداخت؛
به طور کلی لازم است که در تهاتر محل پرداخت دو دین، زمان پرداخت آنها و در نهایت جنس موضوع دو دین یکسان باشد، با این حال ممکن است که طلب یکی از طرفین به طور مثال ناشی از خرید ملک و یا خودرو از طرف مقابل و طلب دیگری ناشی از قرض گرفتن مبلغ معینی باشد، این تفاوت در اسباب و علت ایجاد دو دین مانع تهاتر نیست.
اما اختلاف در محل پرداخت بدهی‌ها یا اختلاف در زمان پرداخت دو بدهی همانطور که در بالا گفته شد مانع وقوع تهاتر است، مگر اینکه یکی از طرفین از حق خود مبنی بر پرداخت بدهی در محل مخصوص بگذرد یا هزینه‌ی پرداخت در محل مورد نظر آنها توسط دیگری پرداخت شود.
اصولا تهاتر
همچنین در مواردی ممکن است که زمان سررسید دو دین یکسان نباشد. به عنوان مثال در طلب متقابل دو شخص، سررسید طلب یکی از طرفین چند روز آینده و سررسید طلب دیگری سه ماه بعد باشد. در این صورت این دو دین قابل تهاتر نیستند، مگر آنکه شخصی که زمان زیادی برای پرداخت دارد از این مهلت پرداخت صرف‌نظر کند.
در حالت دیگر ممکن است موعد پرداخت دو دین چندین ماه بعد ولی درست در یک زمان معین باشد، در این حالت نیز تهاتر واقع می‌شود.
از طرف دیگر، گاهی مقدار بدهی‌ها نیز یکسان نیست که در این صورت دیون طرفین به میزانی که درمقابل یکدیگر بدهی و طلب دارند ساقط می‌شود.
و همچنین، میان دینی که ثابت شده است و دینی که دادگاه باید به آن رسیدگی کند تا به پرداخت آن حکم دهد، تهاتر اتفاق نمی‌افتد.
نوع قوانین تهاتر و قلمروی آن
در هر کشور قوانینی وجود دارد که برخی از آنها در دسته امری و برخی در دسته تکمیلی قرار خواهند گرفت. قوانین امری جزو موارد الزامی بوده و اجرای آنها بدون هیچ وقفه و تعللی و با کمک قانون انجام خواهد شد.
برخی دیگر جزو قوانین تکمیلی هستند. این قوانین برای ایجاد تسهیلات بیشتر ایجاد شده و برخلاف قوانین امری، با نظم عمومی ارتباطی ندارند.
تهاتر جزو قوانین تکمیلی است و به همین خاطر دو طرف قرارداد با توجه به شرایط خود می‌توانند شرایط تهاتر، زمان اجرای آن و سایر موارد مربوط به آن را با یکدیگر و به صورت شخصی تعیین کنند.
قلمروی تهاتر به صورت عام می‌باشد و در هر موردی می‌توان از قوانین آن استفاده کرد. در واقع هر گاه دو بدهی در مقابل هم قرار بگیرند، تهاتر اجرا می‌شود. هر چند به‌صورت اصلی دو بدهی باید یکسان و از یک نوع باشند، اما در برخی مواقع این قاعده اجرا نشده و حتی در صورت یکسان نبودن معاملات، تهاتر انجام می‌شود.
شرایط قرارداد تهاتر
از نظر حقوقی تهاتر به معنای اجرای تعهدات یکسان در مقابل یکدیگر است و با توجه به این مسئله، شرایط تهاتر شامل موارد زیر می‌باشد:
شرایط قرارداد تهاتر
طلبکار و بدهکار شدن دو شخص در برابر یکدیگر
با توجه به این اصل باید بگوییم حتما باید هر دو طرف معامله نسبت به یکدیگر تعهد داشته و طرف قرارداد باشند. برای مثال یک طرف قرارداد نمی‌تواند به خاطر بدهی برادر طرف دیگر معامله، تقاضای تهاتر کرده و یا به این قانون استناد کند؛
جنس یکسان هر دو بدهی
برای اجرای قانون تهاتر، باید هر دو بدهی از یک جنس باشند. به همین خاطر نمی‌توان در مقابل یک بدهی دلاری، از طرف مقابل برای یک بدهی ریالی تقاضای تهاتر کرد؛
کلی بودن دو بدهی
تهاتر تنها در صورتی قابل اجرا است که هر دو بدهی کلی باشند. برای مثال فردی که طلب او یک خودرو بوده و به طرف دیگر باید مبلغ مشخصی پول بپردازد، نمی‌تواند به تهاتر استناد کند؛
زمان و مکان یکسان
یکی دیگر از مهم‌ترین شرایط تهاتر، یکسان بودن زمان و مکان است. اگر کسی باید یک ماه دیگر طلب خود را اخذ کند ولی مبلغی را در حال حاضر به طرف دیگر قرارداد بدهکار شده، نمی‌تواند با استناد به قانون تهاتر از پرداخت بدهی فعلی خود صرف نظر کند. این مسئله برای مکان‌های مختلف نیز وجود دارد و اگر یکی از بدهی‌ها در جنوب و یکی در شمال کشور باشد، تهاتر صورت نمی‌گیرد؛
قابل استماع
اگر یکی از طرفین معامله مشمول مرور زمان شده باشد، نمی‌توان به قانون تهاتر استناد کرد.
فواید تهاتر
- تهاتر در واقع پرداخت طلب است؛
- با استفاده از تهاتر، دیگر نیازی به پرداخت چندباره مبلغ بدهی وجود ندارد و در وقت و البته هزینه طرفین قرارداد صرفه‌جویی می‌شود؛
- با استفاده از این روش هر کدام از طرفین قرارداد به راحتی و با امنیت بیشتر به سود و سرمایه خود خواهند رسید.
اثرات تهاتر
- به‌صورت مشخص و واضح، اولین اثر تهاتر این است که طلب بین دو نفر رفع شده و آنها دیگر در قبال یکدیگر هیچ بدهی نخواهند داشت.
- دومین اثر تهاتر، سقوط تضمین‌های طرفین قرارداد است. در این حالت بدهی هر دو طرف پرداخت شده و رابطه حقوقی میان طلبکار و بدهکار که تا پیش از این میان این دو نفر وجود داشت، از بین می‌رود. بنابراین وثیقه‌ها و تضمین‌های موجود نیز آزاد خواهند شد.
- سومین اثر تهاتر نیز قطع مرور زمان است.
معایب تهاتر
همانطور که اشاره کردیم تهاتر فواید غیر قابل انکاری دارد، ولی مواردی وجود دارد که اگر به آنها توجه نشود می‌تواند این موارد را از معایب تهاتر برشمرد؛
مورد اول: در شرایط تحریم تهاتر بسیار مفید بوده و می‌توان از آن به عنوان مُسکن استفاده کرد، ولی برای بلند مدت قطعا راهکار مناسبی نخواهد بود.
برای مثال گاهی تهاتر باعث ایجاد محدودیت بیشتر در انتخاب کالا می‌شود و به اصطلاح امکان چانه زنی را کاهش می‌دهد و باعث می‌شود تا کشوری که قرار است در قبال دریافت نفت و یا مواد اولیه مشابه، به ما کالایی بدهد انتخاب کالا را برای ما محدود کند و یا کالایی را پیشنهاد کند که نیاز جدی به آن نداشته باشیم و حتی کیفیت و قیمت مناسبی هم نداشته باشد.
مورد دوم: در شرایط عادی اقتصادی تهاتر ابزار مناسبی نیست، بلکه تهاتر بایستی به حد نیاز انجام شده و در قبال محصولی که ارائه می‌دهیم، محصولاتی دریافت کنیم که نیازهای ضروری و اساسی کشور را برطرف می‌کنند. برای مثال وقتی کشوری خود تولید کننده چای بوده و از دیگر کشورها نیز واردات چای دارد، لزومی ندارد در قبال ارائه محصول در قرارداد تهاتر با کشور دیگر چای وارد کند.
واردات یک محصول بیش از حد نیاز کشور در قالب تهاتر همیشه عملی اقتصادی نبوده و حتی گاهی می‌تواند به تولید داخل هم آسیب بزند.
مورد سوم: در زمان تحریم طرفی که قصد ارائه محصول مورد نیاز ما را دارد به دلیل اطلاع از شرایط و محدودیت‌های ما، قصد خرید محصولات با قیمت پایین‌تر را دارد؛ زیرا میداند ما امکان وضع شروط خاص و چانه‌زنی نداریم. همین امر سبب می‌شود محصولات ما را با قیمت پایین‌تر و در مقابل محصولات خود را شرایط دلخواه خود به ما ارائه کنند.
حُسن ختام
با توجه به توضیحات داده شده تهاتر را می‌توان نام دیگر معاملات پایاپای یا کالا به کالا نامید. تهاتر نه تنها در بین دو نفر، بلکه در ابعاد گسترده‌تر در سطح کشورها و به شکل بین‌المللی نیز انجام می‌شود، که کشورهای زیادی تمایل به انجام چنین معاملاتی دارند. با مروری در تاریخ می‌توان شاهد این امر بود که بسیاری از کشورها در گذشته معاملات کالا به کالا داشته‌اند.
کشوری که مورد تحریم‌های مختلف قرار می‌گیرد، با استفاده از قوانین تهاتر، مواد مورد نیاز خود (از قبیل: اقلام خوراکی، مصرفی، خودرو، موارد اولیه مورد نیاز در صنایع و…) را به این شکل فراهم می‌کند. به همین خاطر تهاتر نه تنها در معاملات کوچک، بلکه در معاملات بزرگ و بین‌المللی نیز (البته در کوتاه مدت) راه گُشا می‌باشد.
امروزه در بسیاری از صنایع و مشاغل مختلف شاهد انجام معاملات و عقد قرارداد به صورت تهاتر هستیم. از جمله متریال و مصالح مورد نیاز در صنعت ساختمان مثل: آهن، سیمان، سنگ ساختمانی، میلگرد و … که بسیار پر مصرف بوده و تهاتر هر یک از این محصولات با ملک و یا محصولی دیگر برای سازندگان و تجار، در مقابل دریافت و یا پرداخت وجه نقد بسیار راه گُشا می‌باشد.
مجموعه زیماراد به عنوان یک مجموعه فعال در زمینه سنگ ساختمان این امکان را برای مشتریان خود فراهم کرده تا بتوانند جهت پیش‌بُرد هر چه بهتر و سریعتر پروژه‌های خود و همچنین عدم مواجه با مشکل نقدینگی جهت تامین متریال مورد نیاز در سِیر تکمیلی یک پروژه علاوه بر سنگ ساختمانی، سیمان، میلگرد، آهن و دیگر مصالح را با آپارتمان و واحدهای مسکونی به صورت تهاتر، مبادله کنند.
شما عزیزان می‌توانید جهت کسب اطلاعات بیشتر و همچنین دریافت مشاوره رایگان در زمینه تهاتر ملک و متریال مختلف با کارشناسان ما (محسن صوفی ۰۹۱۲۰۶۸۱۶۷۸) در ارتباط باشید.
دیگران این موارد را جستجو کرده‌اند:
تهاتر یعنی چه؟
تهاتر ملک چیست؟
تهاتر چیست؟
تهاتر به چه معناست؟
خرید تهاتری
خرید آپارتمان تهاتر
خرید میلگرد تهاتری
خرید و تهاتر
قرارداد تهاتر خرید
معنی تهاتر
خرید تهاتری چیست؟
تهاتـر قهری
تهاتـر قراردادی
تهاتـر قضائی
فروش تهاتر چیست؟
فروش آپارتمان تهاتر
فروش تهاتری چیست؟
فروش یا تهاتر
تهاتر
بهترین تهاتر
معنی کلمه تهاتر چیست؟
تهاتر از نظر حقوقی
منظور از تهاتر چیست؟
منظور از تهاتر املاک چیست؟
تهاتر با ملک
تهاتر با مغازه
تهاتر در شیراز
تهاتر به زبان ساده
تهاتر در معامله
فرق تهاتر با معاوضه
روش تهاتر
روش تهاتر نفت
فرق تهاتر و معاوضه
آموزش تهاتر
تهاتر ایرانیان
تهاتر آپارتمان
آموزش تهاتر ملک
تهاتر ساختمان
تهاتر در قم
تهاتر سنگ نما
تهاتر با ویلا
تهاتر در شمال
تهاتر پروژه‌های ساختمانی
تهاتر پایاپای
تهاتر در اراک
تهاتر با میلگرد
تهاتر را تعریف کنید
تهاتر سنگ با ملک
تهاتر سیمان با ملک
تهاتر تجاری
معامله کالا به کالا
تهاتر بین‌المللی
صورت جلسه تهاتر
تهاتر خانه
تهاتر در مشهد
تهاتر سنگ با زمین
تهاتر سنگ ساختمانی
تهاتر صادرات در مقابل واردات
تهاتر چیست + قوانین و انواع تهاتر
تهاتر به انگلیسی
تهاتر در اصفهان
زیماراد تهاتر
طریقه تهاتر
تهاتر و توافق
تهاتر فولاد
تهاتر قراردادی
زیماراد تهاتر
تهاتر کالا
تهاتر کارخانه
تهاتر ویلا در شمال
تهاتر واحد مسکونی
تهاتر و انواع آن
تهاتر هتل
هلدینگ تهاتر
تهاتر متریال‌های ساختمانی
تهاتر یا معاوضه
تهاتر در ایران